Công chứng vi bằng là gì? Thủ tục thực hiện như thế nào?
Nhiều người vẫn còn nhầm lần về công chứng vi bằng, tuy nhiên dưới góc độ pháp lý thì đây là hai khái niệm khác nhau. Vậy, công chứng vi bằng là gì? Thủ tục thực hiện như thế nào? Hãy cùng Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ tìm hiểu trong bài viết này.
1. Công chứng vi bằng là gì?
Công chứng vi bằng là một thuật ngữ mà nhiều người hiện nay vẫn còn nhầm lẫn. Theo quy định của pháp luật hiện hành, không tồn tại thuật ngữ “công chứng vi bằng” bởi công chứng và vi bằng là hai lĩnh vực khác nhau và không thay thế cho nhau.
Theo khoản 2 Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP: “Vi bằng không thay thế văn bản công chứng, văn bản chứng thực, văn bản hành chính khác.”
Tóm lại, vi bằng không phải là văn bản công chứng và không thể thay thế cho văn bản công chứng. Đây là hai loại giấy tờ hoàn toàn độc lập, có cách định nghĩa và giá trị pháp lý khác nhau.
Theo định nghĩa tại khoản 3 Điều 2 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP: “Vi bằng là văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi có thật do Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, lập theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định của Nghị định này.”
Trong khi đó, công chứng được quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Công chứng 2014: “Công chứng là việc công chứng viên của một tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự khác bằng văn bản (sau đây gọi là hợp đồng, giao dịch), tính chính xác, hợp pháp, không trái đạo đức xã hội của bản dịch giấy tờ, văn bản từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt (sau đây gọi là bản dịch) mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng.”
Vì vậy, vi bằng và công chứng là hai khái niệm riêng biệt, không liên quan và không thể thay thế cho nhau trong quá trình chứng thực các văn bản và giấy tờ pháp lý.
2. Phân biệt công chứng và vi bằng
Có một số tiêu chí để phân biệt công chứng và vi bằng như sau:
Theo quy định tại Điều 36 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP, vi bằng có các đặc điểm và giá trị pháp lý như sau:
– Văn bản vi bằng không thể thay thế văn bản công chứng, văn bản chứng thực hay bất kỳ văn bản hành chính nào khác. Vi bằng và công chứng là hai loại giấy tờ hoàn toàn độc lập và có cách định nghĩa riêng biệt.
– Vi bằng là nguồn chứng cứ, làm cơ sở cho tòa án xem xét giải quyết các vấn đề hành chính và dân sự theo quy định của pháp luật. Vi bằng cũng có giá trị là căn cứ để các cá nhân, tổ chức, cơ quan thực hiện giao dịch theo pháp luật quy định.
– Vi bằng có giá trị là bằng chứng, là chứng cứ để công nhận hoạt động mua bán, giao dịch tài sản. Tuy nhiên, vi bằng không thể thực hiện nghĩa vụ chứng thực hoạt động mua bán tài sản như công chứng vi bằng.
– Trên thực tế, văn phòng thừa phát lại chỉ ghi nhận các hành vi trao đổi, giao dịch tiền tệ, giao nhận giấy tờ chứ không thực hiện chức năng giống như công chứng, chứng thực giao dịch mua bán tài sản đối với công chứng vi bằng.
– Các chủ thể khi lập vi bằng sẽ đều thực hiện đúng theo quy trình thủ tục cụ thể do nhà nước quy định. Quá trình lập vi bằng sẽ có sự xác nhận giao dịch giữa các bên ngay tại thời điểm đó. Vi bằng cũng sẽ là cơ sở làm chứng tại tòa nếu có tranh chấp xảy ra giữa hai bên giao dịch.
Dựa vào những quy định và phân tích ở trên, có thể kết luận rằng, vi bằng chỉ có giá trị chứng cứ, chứng thực chứ không thể được công nhận giá trị pháp lý trong các hoạt động giao dịch mua bán tài sản.
Dưới đây là hướng dẫn các bước công chứng vi bằng:
Bước 1: Yêu cầu lập vi bằng: Người lập vi bằng đến văn phòng Thừa Phát Lại để gửi yêu cầu. Văn phòng sẽ tư vấn và hỗ trợ thông tin cần thiết và yêu cầu người lập điền đầy đủ thông tin vào mẫu vi bằng.
Bước 2: Thỏa thuận lập vibằng: Văn phòng thống nhất nội dung thỏa thuận giữa hai bên và tiến hành lập, ký kết văn bản vi bằng. Người lập cung cấp thông tin địa điểm, ngày giờ cho việc lập vi bằng.
Bước 3: Thực hiện lập vi bằng: Quá trình lập vi bằng được Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, thực hiện và chịu trách nhiệm trước người yêu cầu và trước pháp luật. Việc ghi nhận hành vi, tiến trình trong vi bằng phải đảm bảo tính khách quan, trung thực.
Bước 4: Giải thích giá trị pháp lý của vi bằng: Khi lập vi bằng, Thừa phát lại có trách nhiệm giải thích rõ cho người yêu cầu về giá trị pháp lý của vi bằng. Vi bằng phải được ký hoặc chỉ điểm bởi người yêu cầu. Thừa phát lại ký vào từng trang vi bằng, đóng dấu của văn phòng Thừa phát lại và ghi chép vào sổ vi bằng theo mẫu của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định.
Bước 5: Lưu trữ và sao lưu vi bằng: Sau khi thỏa thuận giữa hai bên, Thừa phát lại sẽ lập vi bằng và chia ra làm 3 bản có giá trị như nhau: 1 bản lưu tại Sở Tư Pháp; 1 bản dành cho người yêu cầu giữ; 1 bản dành do văn phòng Thừa phát lại lưu trữ.
Bước 6: Gửi vi bằng đến Sở Tư pháp: Trong thời hạn 3 ngày làm việc sau khi kết thúc quá trình lập vi bằng, văn phòng Thừa phát lại phải gửi văn bản vi bằng và các tài liệu chứng minh (nếu có) đến Sở Tư pháp để đưa vi bằng vào sổ đăng ký.
Bước 7: Đăng ký vi bằng: Trong thời hạn 2 ngày làm việc kể từ khi nhận được vi bằng từ văn phòng Thừa phát lại, Sở Tư pháp tiến hành vào sổ đăng ký vi bằng.
Những bước trên giúp đảm bảo tính pháp lý và độ tin cậy của vi bằng trong các giao dịch và thủ tục hành chính.
Nhà vi bằng không đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, do đó, không nên mua nhà vi bằng. Vi bằng chỉ được sử dụng làm chứng cứ xác nhận sự kiện giao dịch trên thực tế và giải quyết mâu thuẫn khi xảy ra các vấn đề tranh chấp. Tuy vi bằng có giá trị chứng cứ, nhưng không có giá trị pháp lý về quan hệ xác lập giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất và các tài sản gắn liền trên đất.
Để có thể được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cá nhân, hộ gia đình hoặc doanh nghiệp cần có các loại văn bản pháp lý hợp pháp, được công chứng, chứng thực, như hợp đồng mua bán, cho tặng, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.
Mua nhà vi bằng có thể đối mặt với nhiều rủi ro và khó xử lý khi gặp phải các vấn đề pháp lý không rõ ràng. Các căn nhà được giao dịch bằng vi bằng thường có mức giá thấp hơn so với các căn nhà có sổ đỏ. Tuy nhiên, rủi ro của việc mất tiền oan do gặp phải những kẻ lừa đảo là rất cao. Do đó, để đảm bảo an toàn pháp lý và tránh rủi ro, nên lựa chọn những căn nhà có giấy tờ pháp lý rõ ràng, được công chứng, chứng thực và cấp sổ đỏ để có quyền sở hữu chính đáng và hợp pháp đối với tài sản.
Trên đây là nội dung trả lời cho câu hỏi “Công chứng vi bằng là gì? Thủ tục thực hiện như thế nào?“. Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch