Công chứng treo là thuật ngữ mà nhiều người kinh doanh bất động sản đã nghe đến, tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ ý nghĩa thực sự của nó. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ khám phá và giải thích cụ thể về công chứng treo, đồng thời tìm hiểu về những rủi ro tiềm ẩn mà loại hình công chứng này có thể mang lại.
1. Thế nào là công chứng treo?
Công chứng treo là một hình thức trong đó các bên tham gia vẫn thực hiện quá trình công chứng, nhưng nội dung trong hợp đồng công chứng treo không được đầy đủ. Thường thì công chứng treo được sử dụng trong các giao dịch mua bán bất động sản hoặc tài sản động như ô tô, xe máy.
Ví dụ, văn bản công chứng treo có thể được thực hiện trong các trường hợp sau:
Thiếu chữ ký của bên mua do nhiều lý do như bên mua là bên bất động sản và không muốn ký vào hợp đồng mua bán nhà, đất công chứng trước, thay vào đó, bên bán sẽ ký trước, và khi tìm được người mua, thông tin của người mua sẽ được điền vào, người mua ký tên và tiến hành chuyển đổi tên trong sổ đỏ.
Thiếu thông tin về quyền sử dụng đất và các tài sản khác liên quan đến đất, có thể là do đất đó đang được thế chấp tại ngân hàng hoặc dự án chung cư chưa đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ.
Các bên thực hiện công chứng treo, ký tên vào hợp đồng mua bán nhưng thông tin cụ thể về nhà, đất sẽ được bổ sung đầy đủ khi nhà, đất đáp ứng các điều kiện để tiến hành việc chuyển nhượng.
Các bên ký hợp đồng vay tiền hoặc hợp đồng uỷ quyền để che giấu giao dịch thực sự là hợp đồng mua bán, vì chưa đủ điều kiện về chủ thể hoặc đối tượng của hợp đồng (nhà, đất) để thực hiện hợp đồng. Văn bản công chứng treo sẽ được ký chính thức khi đạt đủ điều kiện về chủ thể, đối tượng hợp đồng.
Có rất nhiều tình huống khác nhau để minh hoạ cho công chứng treo. Tuy nhiên, dù là hình thức nào, công chứng treo có thể hiểu là công chứng chờ đợi hoặc công chứng trước, đây là hình thức công chứng không tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật.
Vì văn bản công chứng có hiệu lực từ ngày được công chứng viên ký, đóng dấu của tổ chức công chứng và khi đã có hiệu lực, các bên liên quan phải tuân theo các quyền, nghĩa vụ được quy định trong văn bản công chứng (theo Điều 5 của Luật Công chứng năm 2014).
Tuy nhiên, công chứng treo không đáp ứng được các điều kiện để công chứng viên thực hiện việc công chứng, nhưng vẫn tiến hành công chứng. Sau khi có công chứng treo, một bên được coi là đã hoàn thành quyền, nghĩa vụ của mình và sẽ chờ các điều kiện khác được đáp ứng.
Do đó, có thể thấy, công chứng treo là hành vi vi phạm pháp luật, tạo điều kiện cho các giao dịch giả mạo hoặc gian lận khác và là hành vi bị cấm theo điểm b, khoản 1 Điều 7 của Luật Công chứng năm 2014.
2. Những rủi ro khi thực hiện hình thức công chứng này
Sau khi đã tìm hiểu về khái niệm của công chứng treo, nhiều người có thể nghĩ rằng đây là một hình thức thuận lợi cho các bên liên quan. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy và công chứng treo tiềm ẩn nhiều rủi ro. Dưới đây là một trong những rủi ro có thể được đề cập:
Thứ nhất, công chứng treo là hình thức văn bản công chứng không được pháp luật công nhận. Điều này đồng nghĩa với việc vi phạm các quy định công chứng. Do đó, văn bản công chứng không có giá trị pháp lý, đặc biệt khi có sự tranh chấp, có thể bị tuyên vô hiệu.
Thứ hai, rủi ro đối với các bên tham gia giao dịch. Khi thực hiện công chứng treo, có nghĩa là các điều kiện của hợp đồng hoặc giao dịch chưa được đầy đủ và tuân theo đúng quy định pháp luật. Điều này tạo ra nhiều rủi ro, bao gồm:
Bên đã ký hợp đồng trước có thể qua đời trước khi bên còn lại ký hợp đồng và hoàn tất công chứng. Trong trường hợp này, hợp đồng sẽ không có giá trị do thiếu chữ ký của cả hai bên. Do đó, quyền và nghĩa vụ liên quan đến hợp đồng sẽ không được xác định và các bên sẽ không được bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Trong quá trình “treo” hợp đồng, nếu một trong các bên thay đổi ý kiến hoặc có sự thay đổi về chủ thể, đối tượng của hợp đồng, bên còn lại sẽ gánh chịu thiệt hại, đặc biệt khi đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình, trong khi văn bản công chứng treo không bảo đảm quyền lợi của họ.
Trên đây là giải đáp về việc công chứng treo và những rủi ro tiềm ẩn. Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch