Sử dụng đất không có sổ đỏ: Những rủi ro tiềm ẩn mà bạn cần biết
Sử dụng đất không có sổ đỏ là một vấn đề phức tạp với nhiều rủi ro tiềm ẩn. Nhiều người dân mặc dù đang sử dụng đất ổn định nhưng lại chưa có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng. Việc thiếu Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không chỉ tạo ra khó khăn trong các giao dịch mà còn tiềm ẩn những rủi ro khi Nhà nước thu hồi đất. Để giúp bạn bảo vệ quyền lợi, dưới đây là 5 điều quan trọng mà bạn cần biết khi sử dụng đất không có sổ đỏ.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng – Cần lưu ý gì khi công chứng hợp đồng thế chấp sổ đỏ
1. Điều kiện để cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ
Một trong những điều quan trọng mà người sử dụng đất không có sổ đỏ cần biết là khả năng được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Theo Khoản 3 Điều 138 của Luật Đất đai 2024, nhiều loại đất, kể cả đất không giấy tờ, vẫn có thể được cấp Sổ đỏ nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
Thời gian sử dụng đất: Đất sử dụng ổn định từ ngày 15/10/1993 đến trước 01/7/2014 sẽ được xem xét cấp Sổ đỏ, ngay cả khi không có giấy tờ hợp lệ.
Chứng minh không vi phạm pháp luật: Bạn cần chứng minh rằng trong suốt thời gian sử dụng, bạn không có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai. Điều này có nghĩa là bạn phải đảm bảo không có những hành vi như lấn chiếm đất trái phép hay vi phạm các quy định về quy hoạch.
Xác nhận không có tranh chấp: UBND cấp xã sẽ cần xác nhận rằng thửa đất bạn đang sử dụng không có tranh chấp với bất kỳ ai khác. Đây là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo quyền lợi của tất cả bên liên quan.
Luật Đất đai 2024 đã bổ sung thêm thời gian từ 01/7/2004 thành 01/07/2014, mở rộng quyền lợi cho nhiều hộ gia đình trong việc xin cấp Sổ đỏ cho những thửa đất chưa có giấy tờ.
2. Lợi ích từ việc cấp sổ đỏ cho đất lấn chiếm
Nhiều người lo ngại rằng đất lấn chiếm sẽ không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng thực tế không phải như vậy. Điều 139 của Luật Đất đai 2024 cho phép cấp Sổ đỏ cho nhiều trường hợp lấn chiếm nếu đáp ứng các điều kiện nhất định:
Lấn chiếm đất công: Nếu bạn đã sử dụng một phần diện tích đất bị coi là đất công, nhưng sau khi có quy hoạch mới, phần diện tích đó không còn nằm trong khu vực bảo vệ, bạn có quyền được cấp Sổ đỏ cho diện tích này.
Sử dụng đất lấn chiếm ổn định: Nếu bạn đã sử dụng đất lấn chiếm như lòng đường, vỉa hè hoặc khu vực không thuộc đất công mà đã sử dụng ổn định trong thời gian dài (thường là từ 01/7/2014 trở về trước), bạn cũng có thể xin cấp Giấy chứng nhận.
Đất nông nghiệp lấn chiếm: Những người đã khai hoang mà không có tranh chấp đối với đất nông nghiệp lấn chiếm cũng có thể được cấp Sổ đỏ nếu đáp ứng đủ các điều kiện về quy hoạch và sự ổn định trong quá trình sử dụng.
Việc hiểu rõ quyền lợi trong việc cấp Sổ đỏ cho đất lấn chiếm có thể bảo vệ bạn khỏi những rủi ro không đáng có và giúp bạn hợp thức hóa quyền sử dụng đất của mình.
>>> Xem thêm: Hỗ trợ làm dịch vụ sổ đỏ sang tên đúng quy trình giúp tiết kiệm thời gian chi phí
3. Cấp sổ đỏ cho các thửa đất giao không đúng thẩm quyền
Luật Đất đai 2024 đã có những quy định mở rộng về việc cấp Sổ đỏ cho những người sử dụng đất giao trái thẩm quyền. Theo Điều 140, các cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng thửa đất mà việc giao đất không đúng thẩm quyền vẫn có thể được cấp Giấy chứng nhận nếu:
Đất không có tranh chấp: Đây là yêu cầu quan trọng nhất. Bạn cần phải có xác nhận từ UBND địa phương rằng thửa đất này không có tranh chấp nào tồn tại.
Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất: Việc thửa đất đó cần nằm trong quy hoạch đã được Nhà nước phê duyệt. Nghĩa là, nếu bạn đang sử dụng diện tích đất nằm trong quy hoạch đất ở, đất sản xuất, bạn có khả năng nhận Sổ đỏ.
Chứng minh đã nộp tiền sử dụng đất: Bạn cần cung cấp chứng từ cho thấy bạn đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về tài chính đối với nhà nước liên quan đến quyền sử dụng đất.
Đặc biệt, các điều kiện sẽ được xét theo từng thời điểm trước đó (Thông qua các thời gian mốc: trước 18/12/1980, từ 18/12/1980 đến 15/10/1993, và từ 15/10/1993 đến 01/7/2014). Việc nắm rõ quy định này sẽ giúp bạn thực hiện các thủ tục cấp Sổ đỏ một cách thuận lợi hơn.
4. Quyền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất
Nhiều người dân chưa nhận thức rõ về quyền lợi của mình khi sử dụng đất không có sổ đỏ, đặc biệt là quyền bồi thường khi Nhà nước thu hồi. Dựa trên điều khoản của Luật Đất đai 2024, quyền bồi thường được phân thành hai trường hợp:
4.1. Trường hợp đủ điều kiện cấp sổ nhưng chưa được cấp
Nếu bạn đã sử dụng đất với hình thức hợp pháp, nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì bạn vẫn có quyền được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, bạn cần đảm bảo rằng mình có chứng từ hợp lệ như:
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hoặc quyết định giao đất từ cơ quan có thẩm quyền.
Các giấy tờ liên quan đến hợp đồng sử dụng đất hợp pháp.
4.2. Trường hợp không đủ điều kiện cấp sổ
Những người trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên diện tích đất mà đã sử dụng trước ngày 01/7/2004 cũng được bồi thường nếu đáp ứng được điều kiện cụ thể. Nghĩa là, nếu bạn là người nông dân và đã sử dụng đất sản xuất từ lâu, bạn vẫn có quyền yêu cầu bồi thường ngay cả khi không có Sổ đỏ.
Việc nắm rõ quyền bồi thường này rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhiều khu vực bị thu hồi vì lý do phát triển hạ tầng hoặc dự án của Nhà nước.
5. Chi phí làm sổ đỏ sẽ gia tăng từ năm 2026
Một thay đổi quan trọng trong Luật Đất đai 2024 liên quan đến mức chi phí làm Sổ đỏ. Điều này hứa hẹn sẽ có ảnh hưởng lớn đến tài chính của những người có ý định làm Sổ đỏ trong tương lai. Cụ thể:
Bảng giá đất sẽ được điều chỉnh hàng năm: Theo quy định mới, các bảng giá đất sẽ được công bố hàng năm từ ngày 01/01. Điều này có nghĩa là chi phí phí làm Sổ đỏ sẽ được tính toán theo giá trị thị trường hiện tại, khiến chi phí có thể tăng vọt trong tương lai.
Rủi ro tài chính cho người dân: Nếu bạn đang có kế hoạch làm Sổ đỏ, việc chậm trễ trong các thủ tục có thể khiến bạn phải chi một khoản tiền đáng kể hơn trong thời gian tới. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến các giao dịch bất động sản, có thể làm giảm tính thanh khoản của tài sản.
Nhận thức rõ ràng và chuẩn bị tốt chi phí làm Sổ đỏ sẽ giúp bạn tránh được những tác động không mong muốn trong tương lai gần.
>>> Xem thêm: Ai phải nộp thuế thu nhập cá nhân? Cách tính thuế thu nhập cá nhân online
Kết luận
Sử dụng đất không có sổ đỏ có thể dẫn đến nhiều rủi ro, nhưng nếu hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình qua 5 điều trên, bạn có thể bảo vệ quyền lợi của mình tốt hơn. Việc nắm rõ quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không chỉ giúp bạn hợp pháp hóa quyền sở hữu mà còn giảm thiểu rủi ro khi có sự thay đổi từ Nhà nước.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn về quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ theo số hotline 0966.22.7979 hoặc ghé thăm văn phòng trực tiếp. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ và cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp để bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
