Hợp đồng ở nhờ giữa bố mẹ và con cái: Giải pháp tránh mâu thuẫn
Trong thực tế, nhiều gia đình có thói quen cho con cái ở nhờ nhà, đất của bố mẹ mà không lập hợp đồng. Sự tin tưởng, tình thân thường khiến các bên xem nhẹ yếu tố pháp lý. Tuy nhiên, khi xảy ra mâu thuẫn về quyền lợi, việc không có văn bản rõ ràng có thể dẫn đến tranh chấp kéo dài. Do đó, lập hợp đồng ở nhờ gia đình là giải pháp quan trọng để phòng ngừa rủi ro và giữ gìn hòa khí trong gia đình.
Điều 472 BLDS 2015: Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận, bên cho mượn giao tài sản để bên mượn sử dụng miễn phí, có nghĩa vụ trả lại đúng tình trạng ban đầu.
Điều 119 BLDS 2015: Hợp đồng dân sự có thể được xác lập bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Tuy nhiên, để tránh tranh chấp, nên lập văn bản có chữ ký các bên.
1.2. Luật Đất đai 2013 (sửa đổi, bổ sung 2024)
Điều 167: Các giao dịch về quyền sử dụng đất phải lập thành văn bản, công chứng hoặc chứng thực trong trường hợp pháp luật quy định.
Hợp đồng ở nhờ không bắt buộc công chứng, nhưng nếu tài sản là nhà, đất thì việc công chứng giúp tăng tính pháp lý và phòng ngừa tranh chấp.
1.3. Luật Nhà ở 2014 (sửa đổi 2023)
Theo Điều 162, người được cho mượn, ở nhờ nhà phải có nghĩa vụ bảo quản, sử dụng đúng mục đích và trả lại khi hết thời hạn.
2. Vì sao cần hợp đồng ở nhờ gia đình để tránh mâu thuẫn?
2.1. Rõ ràng quyền và nghĩa vụ của các bên
Bố mẹ cho con ở nhờ nhưng vẫn giữ quyền sở hữu.
Con cái chỉ có quyền sử dụng, không được bán, tặng, cho thuê lại.
2.2. Hạn chế tranh chấp tài sản sau này
Thực tế có nhiều vụ kiện giữa cha mẹ và con cái về quyền ở, quyền sở hữu nhà.
Hợp đồng là bằng chứng pháp lý để xác định đây chỉ là quan hệ ở nhờ, không phải tặng cho hay chuyển nhượng.
2.3. Bảo vệ tình cảm gia đình
Một văn bản rõ ràng giúp tránh hiểu nhầm, giữ gìn mối quan hệ tình cảm, không để kinh tế làm ảnh hưởng đến tình thân.
>>> Xem thêm: Cần làm giấy tờ nhà đất gấp? Hãy chọn Dịch vụ sổ đỏ.
3. Nội dung quan trọng trong hợp đồng ở nhờ gia đình
3.1. Thông tin các bên
Bên cho ở nhờ: bố mẹ, có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đất hợp pháp.
Bên ở nhờ: con cái, ghi rõ thông tin cá nhân, quan hệ gia đình.
Có thể xác định rõ thời gian (ví dụ: 5 năm, 10 năm) hoặc cho đến khi các bên có thỏa thuận khác.
3.3. Nghĩa vụ bảo quản và hoàn trả
Con cái phải giữ gìn, sửa chữa nếu gây hư hỏng.
Khi bố mẹ yêu cầu, phải trả lại tài sản đúng hiện trạng ban đầu.
3.4. Cam kết không phát sinh quyền sở hữu
Ghi rõ: việc ở nhờ không làm phát sinh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đất độc lập.
Không dùng tài sản ở nhờ làm tài sản bảo đảm, không chuyển nhượng cho bên thứ ba.
4. Ví dụ minh họa thực tế về hợp đồng ở nhờ gia đình, mâu thuẫn
Ông E có một căn nhà tại Hà Nội, cho con trai là anh F ở nhờ để tiện lập gia đình. Sau nhiều năm, anh F tự ý sửa chữa, mở cửa hàng kinh doanh và cho rằng ngôi nhà này đã “thuộc quyền sở hữu” của mình vì đã ở lâu dài.
Ông E yêu cầu lấy lại nhà nhưng anh F không đồng ý, dẫn đến tranh chấp.
Nếu ngay từ đầu hai bên có hợp đồng ở nhờ gia đình quy định rõ:
Anh F chỉ được ở nhờ, không có quyền định đoạt.
Khi bố mẹ yêu cầu, phải trả lại nhà.
Thì tòa án sẽ dễ dàng căn cứ hợp đồng để bảo vệ quyền sở hữu của ông E, hạn chế mâu thuẫn gay gắt trong gia đình.
>>> Xem thêm: Cách phân biệt Phí công chứng và lệ phí chứng thực.
5. Lưu ý khi lập hợp đồng ở nhờ giữa bố mẹ và con cái
Nên lập văn bản, có chữ ký của cả hai bên và ít nhất một nhân chứng trong gia đình.
Nếu tài sản có giá trị lớn, có thể công chứng để tăng tính pháp lý.
Nên ghi rõ thỏa thuận về chi phí sử dụng (điện, nước, bảo trì…) để tránh tranh cãi sau này.
Tránh dùng hình thức “ở nhờ” để che giấu việc tặng cho hoặc chuyển nhượng, vì có thể bị cơ quan chức năng xử lý.
Kết luận
Hợp đồng ở nhờ gia đình, mâu thuẫn là vấn đề thường gặp khi bố mẹ và con cái sống chung nhà, đặc biệt khi không có thỏa thuận rõ ràng. Việc lập hợp đồng ở nhờ bằng văn bản, có thể công chứng, là giải pháp hiệu quả để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, đồng thời giữ gìn hòa khí trong gia đình. Đây chính là bước đi cần thiết để tránh tranh chấp không đáng có về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
