Có nên lập Vi bằng không? Lợi ích và rủi ro bạn cần biết
Trong các giao dịch dân sự, thương mại hoặc đời sống hàng ngày, nhiều người thường nghe đến hình thức “lập vi bằng” để ghi nhận sự kiện, hành vi làm chứng cứ trước pháp luật. Tuy nhiên, câu hỏi được đặt ra là có nên lập vi bằng không và liệu vi bằng có thực sự mang lại giá trị pháp lý như mong đợi? Bài viết này sẽ phân tích rõ lợi ích vi bằng, rủi ro tiềm ẩn, cũng như căn cứ pháp luật mới nhất để giúp bạn đọc có lựa chọn đúng đắn.
Theo Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại, vi bằng là văn bản do Thừa phát lại lập, ghi nhận sự kiện, hành vi có thật mà Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến.
Khoản 3 Điều 36 cũng khẳng định: vi bằng có giá trị là chứng cứ để Tòa án, cơ quan có thẩm quyền xem xét khi giải quyết vụ việc dân sự, hành chính. Tuy nhiên, vi bằng không thay thế văn bản công chứng, chứng thực hoặc các văn bản hành chính khác.
Như vậy, pháp luật đã giới hạn rõ giá trị pháp lý của vi bằng, tránh việc người dân lạm dụng sai mục đích.
2. Có nên lập vi bằng không?
Việc có nên lập vi bằng phụ thuộc vào mục đích, nhu cầu và tính chất của sự việc. Nếu bạn cần ghi nhận sự kiện, hành vi để làm chứng cứ khách quan, thì vi bằng là một giải pháp hữu ích. Tuy nhiên, nếu bạn muốn hợp thức hóa giao dịch dân sự (như mua bán nhà đất), thì vi bằng không thể thay thế công chứng, chứng thực.
Ví dụ minh họa: Một người mua xe máy cũ và muốn ghi nhận việc giao nhận xe, giao tiền để tránh tranh chấp. Lúc này, việc lập vi bằng sẽ có lợi ích vì nó là bằng chứng nếu phát sinh mâu thuẫn. Ngược lại, nếu người đó mua nhà đất chỉ bằng vi bằng thì sẽ không được sang tên sổ đỏ, gây rủi ro mất tài sản.
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, vi bằng có thể được coi là chứng cứ để Tòa án xem xét, giúp quá trình giải quyết vụ án nhanh chóng, minh bạch hơn.
Ví dụ thực tế: Một doanh nghiệp thi công công trình bị chủ đầu tư cáo buộc làm hư hỏng tài sản. Doanh nghiệp xuất trình vi bằng do Thừa phát lại lập, ghi nhận hiện trạng công trình trước khi thi công. Tòa án chấp nhận vi bằng như chứng cứ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp.
4. Rủi ro khi lạm dụng vi bằng, có nên lập vi bằng?
4.1. Hiểu sai về giá trị pháp lý
Nhiều người nhầm lẫn vi bằng có thể thay thế công chứng. Thực tế, vi bằng chỉ ghi nhận sự kiện, hành vi, không xác nhận tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch.
4.2. Nguy cơ mất quyền lợi khi giao dịch bất động sản
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013 và Điều 122 Luật Nhà ở 2014, hợp đồng mua bán, tặng cho nhà đất bắt buộc phải công chứng. Nếu chỉ lập vi bằng, giao dịch sẽ vô hiệu và người mua có thể mất trắng tài sản.
4.3. Vi bằng không được đăng ký tại Sở Tư pháp
Nếu vi bằng không được đăng ký tại Sở Tư pháp, văn bản này sẽ không có giá trị pháp lý. Đây là rủi ro lớn nếu người dân không nắm rõ thủ tục.
Ví dụ minh họa: Nhiều trường hợp tại TP.HCM, người dân mua bán nhà đất bằng vi bằng. Khi xảy ra tranh chấp, Tòa án tuyên vi bằng không có giá trị thay thế công chứng, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng cho bên mua.
>>> Xem thêm: Đâu là sự thật đằng sau Công chứng vi bằng mà nhiều người chưa biết?
5. Có nên lập vi bằng không? Khi nào?
Từ những phân tích trên, có thể kết luận rằng vi bằng phù hợp trong các trường hợp sau:
Ghi nhận việc giao nhận tiền, tài sản.
Ghi nhận tình trạng nhà, đất, công trình trước hoặc sau khi bàn giao.
Ghi nhận hành vi vi phạm hợp đồng (ví dụ: chậm tiến độ thi công).
Ghi nhận hiện trường tai nạn, sự kiện để làm chứng cứ sau này.
Ngược lại, khi thực hiện các giao dịch dân sự có giá trị pháp lý như mua bán, chuyển nhượng, tặng cho bất động sản, người dân không nên lập vi bằng thay thế công chứng.
Kết luận
Như vậy, câu hỏi có nên lập vi bằng không cần được trả lời dựa trên từng tình huống cụ thể. Lợi ích vi bằng là ghi nhận sự kiện, hành vi khách quan để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên và làm chứng cứ trong tố tụng. Tuy nhiên, vi bằng không thể thay thế công chứng, chứng thực trong các giao dịch dân sự bắt buộc. Hiểu rõ giá trị pháp lý của vi bằng sẽ giúp người dân và doanh nghiệp tránh được rủi ro, đồng thời sử dụng đúng công cụ pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
