Muốn thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn – nên bắt đầu từ đâu?
Thế chấp quyền sử dụng đất là giải pháp phổ biến để cá nhân, hộ gia đình vay vốn tại ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, để được chấp thuận hồ sơ và đảm bảo giao dịch hợp pháp, người dân cần nắm rõ quy trình pháp lý ngay từ bước đầu tiên. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn xác định chính xác mình cần chuẩn bị những gì để thực hiện thủ tục thế chấp đúng quy định.
>>> Xem thêm: Quyền lợi và trách nhiệm khi ký hợp đồng thế chấp qua công chứng – bạn đã biết chưa? Tham khảo tại công chứng hợp đồng thế chấp.
1. Thế chấp quyền sử dụng đất là gì?
1.1 Định nghĩa pháp lý
Theo Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015: “Thế chấp tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận thế chấp).”
Trong trường hợp này, quyền sử dụng đất là tài sản thế chấp. Việc này thường được thực hiện khi người sử dụng đất cần vay vốn tại ngân hàng, tổ chức tín dụng hoặc cá nhân khác.
1.2 Ai được quyền thế chấp quyền sử dụng đất?
Theo Điều 45 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất có quyền thế chấp quyền sử dụng đất khi đáp ứng đầy đủ điều kiện:
Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)
Đất không có tranh chấp
Quyền sử dụng đất còn thời hạn
Việc thế chấp phù hợp với mục đích sử dụng đất được ghi trong sổ đỏ
>>> Xem thêm: Lập di chúc tại phòng công chứng có bắt buộc người làm di chúc phải có mặt không?
2. Muốn thế chấp quyền sử dụng đất – nên bắt đầu từ đâu?
2.1 Xác định tài sản có đủ điều kiện để thế chấp
Trước tiên, người vay cần kiểm tra xem quyền sử dụng đất mình đang có đã đáp ứng đủ 4 điều kiện theo Luật Đất đai 2024 chưa. Nếu tài sản là đất hộ gia đình, cần xác minh thêm người đồng sử dụng (vợ/chồng, con cái đủ tuổi thành niên) có đồng ý hay không.
Nếu là tài sản hình thành sau hôn nhân và đứng tên một người, việc chứng minh nguồn gốc tài sản riêng hoặc chung cũng cần làm rõ.
2.2 Chuẩn bị hồ sơ nhân thân và tài sản
Người vay (bên thế chấp) cần chuẩn bị:
CCCD/hộ chiếu
Giấy chứng nhận kết hôn hoặc xác nhận độc thân
Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất)
Giấy tờ liên quan đến thửa đất nếu ngân hàng yêu cầu (trích lục, sơ đồ)
Tổ chức tín dụng (bên nhận thế chấp) sẽ yêu cầu cung cấp hợp đồng tín dụng, bảng định giá tài sản, đơn đề nghị vay vốn…
2.3 Thực hiện công chứng hợp đồng thế chấp
Căn cứ theo Thông tư 09/2023/TT-BTP, hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất phải được công chứng để có giá trị pháp lý. Các bước thực hiện:
Hai bên lập hợp đồng thế chấp theo mẫu của tổ chức tín dụng
Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng
Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, soạn hợp đồng nếu cần
Các bên ký tên, lăn tay và công chứng viên xác nhận
Sau khi công chứng xong, hợp đồng sẽ được mang đi đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai theo hướng dẫn tại Nghị định 99/2023/NĐ-CP để có hiệu lực đối kháng với bên thứ ba.
3. Ví dụ minh họa thực tế
Tình huống: Anh Q tại Bình Dương có một mảnh đất trồng cây lâu năm đã được cấp sổ đỏ. Anh muốn vay 700 triệu đồng tại ngân hàng C để mở xưởng sản xuất.
Các bước anh Q thực hiện:
Kiểm tra sổ đỏ: đúng tên anh, đất không có tranh chấp, còn thời hạn 25 năm
Ngân hàng C tiến hành thẩm định giá trị mảnh đất và phê duyệt khoản vay
Hai bên lập hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất
Cùng đến văn phòng công chứng để ký và xác nhận hợp đồng
Ngân hàng nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai để đăng ký biện pháp bảo đảm
Kết quả: Anh Q nhận được khoản vay, đất được ghi nhận đã thế chấp tại ngân hàng C và nếu không trả đúng hạn, ngân hàng có quyền xử lý mảnh đất theo quy định.
>>> Xem thêm: Công chứng di chúc giúp tránh được rắc rối gì về pháp lý? Khám phá ngay!
4. Những lưu ý quan trọng khi thế chấp quyền sử dụng đất
4.1 Tránh nhầm lẫn quyền sử dụng với quyền sở hữu
Nhiều người nhầm lẫn rằng có nhà là có thể thế chấp. Tuy nhiên, nếu nhà không gắn liền với quyền sử dụng đất (như nhà xây trên đất thuê), có thể không đủ điều kiện thế chấp.
4.2 Kiểm tra đồng sở hữu hoặc tài sản chung
Nếu đất đứng tên cả hai vợ chồng, hoặc là đất được thừa kế nhiều người, việc công chứng sẽ bắt buộc tất cả những người có quyền sử dụng hợp pháp cùng ký tên vào hợp đồng.
4.3 Chỉ nên làm việc với tổ chức tín dụng hợp pháp
Không nên thực hiện giao dịch thế chấp dân sự không thông qua công chứng hoặc tổ chức tín dụng hợp pháp, vì dễ dẫn đến tranh chấp và mất tài sản.
Thế chấp quyền sử dụng đất là một biện pháp bảo đảm phổ biến, giúp người dân tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thống. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ bước đầu: kiểm tra pháp lý sổ đỏ, xác định quyền sở hữu, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tuân thủ đúng quy trình công chứng, đăng ký.
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
