Lấn chiếm đất đai là gì? Mọi điều cần biết về hành vi bất hợp pháp này
Trong bối cảnh quản lý đất đai ngày càng siết chặt, lấn chiếm đất đai là vấn đề nổi cộm, gây nhiều tranh chấp và thiệt hại cho cá nhân, tổ chức. Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng đến trật tự quản lý nhà nước. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, căn cứ pháp lý, chế tài xử lý và ví dụ thực tế liên quan đến lấn chiếm đất đai.
>>> Xem thêm:Văn phòng công chứng uy tín hỗ trợ thủ tục pháp lý nhanh chóng, đúng quy định
🌱 Hành vi lấn chiếm đất đai là gì?
Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai:
👉 “Lấn đất là việc người sử dụng đất tự chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích sử dụng đất mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Chiếm đất là việc sử dụng đất mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất hoặc cho phép sử dụng đất.”
✅ Nói cách khác, lấn chiếm đất đai là hành vi cá nhân/tổ chức sử dụng đất không đúng ranh giới, diện tích được cấp, hoặc tự ý sử dụng đất công, đất của người khác mà không được phép.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ nhanh chóng, uy tín, đảm bảo đúng quy định pháp luật
⚖️ Căn cứ pháp lý về xử lý hành vi lấn chiếm đất đai
Quy định pháp luật về lấn chiếm đất đai
Luật Đất đai 2013 – Điều 12: liệt kê hành vi “lấn, chiếm đất đai” là hành vi bị nghiêm cấm.
Nghị định 91/2019/NĐ-CP – quy định chi tiết mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lấn, chiếm đất.
Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) – Điều 228: nếu hành vi lấn chiếm đất đai gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Mức xử phạt hành chính hành vi lấn chiếm đất đai
Theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP, tùy loại đất bị lấn chiếm, mức xử phạt từ 5 triệu đến 1 tỷ đồng, kèm theo biện pháp buộc khôi phục hiện trạng ban đầu.
Ví dụ:
Lấn chiếm đất nông nghiệp dưới 0,5 ha: phạt từ 3 – 5 triệu đồng.
Lấn chiếm đất phi nông nghiệp tại đô thị: phạt từ 20 – 100 triệu đồng tùy diện tích.
Trách nhiệm hình sự về lấn chiếm đất đai
Điều 228 Bộ luật Hình sự quy định: 👉 Người nào lấn chiếm đất đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị phạt tiền từ 50 – 500 triệu đồng hoặc phạt tù đến 3 năm.
>>> Xem thêm: Bảng phí công chứngmới nhất năm 2025 cho các loại hợp đồng phổ biến
🏡 Ví dụ minh họa thực tế về lấn chiếm đất đai
📌 Trường hợp 1: Một hộ gia đình tại Hà Nội tự ý xây dựng tường bao vượt quá ranh giới đất được cấp sổ đỏ, lấn sang 50m² đất công. Sau khi bị phát hiện, UBND quận xử phạt 50 triệu đồng và buộc tháo dỡ công trình.
📌 Trường hợp 2: Doanh nghiệp A tại TP.HCM sử dụng đất bờ sông để mở bãi tập kết vật liệu mà không có quyết định giao đất. Sau khi thanh tra, cơ quan chức năng xử phạt 200 triệu đồng và yêu cầu di dời toàn bộ vật liệu.
👉 Những ví dụ trên cho thấy việc lấn chiếm đất đai không chỉ bị xử lý nghiêm mà còn gây thiệt hại kinh tế lớn.
🚨 Hậu quả pháp lý và rủi ro khi lấn chiếm đất đai
Bị xử phạt hành chính nặng.
Buộc trả lại đất, tháo dỡ công trình, hoàn trả hiện trạng.
Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Gây mất uy tín, ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất.
>>> Xem thêm: Quy trình tố cáo lấn chiếm đất đaitheo quy định pháp luật mới nhất
✅ Cách phòng tránh và xử lý hành vi lấn chiếm đất đai
Người dân cần làm gì khi bị lấn chiếm đất đai?
Xác minh giấy tờ đất: Kiểm tra sổ đỏ, ranh giới, diện tích được cấp.
Ghi nhận vi phạm: Chụp ảnh, quay video làm bằng chứng.
Thương lượng hòa giải: Trước tiên nên trao đổi trực tiếp với bên vi phạm.
Trình báo cơ quan có thẩm quyền: UBND xã/phường, Phòng Tài nguyên và Môi trường.
Khởi kiện ra Tòa án: Nếu hòa giải và xử lý hành chính không hiệu quả.
Cơ quan tiếp nhận và xử lý hành vi lấn chiếm đất đai
Lấn chiếm đất đai là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, có thể dẫn đến xử phạt hành chính hoặc hình sự. Người dân cần nắm rõ quy định, biết cách bảo vệ quyền lợi và sử dụng đất hợp pháp. Nếu gặp tranh chấp, hãy liên hệ cơ quan chức năng hoặc văn phòng luật sư để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
