Hiệu lực của văn bản từ chối nhận di sản sau khi công chứng
Khi người thừa kế không muốn nhận phần tài sản được hưởng từ người đã khuất, họ phải lập văn bản từ chối nhận di sản và thực hiện công chứng để văn bản có hiệu lực pháp lý. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ hiệu lực văn bản từ chối nhận di sản sau khi công chứng được xác định như thế nào, thời điểm nào có giá trị pháp lý, và khi nào văn bản này vô hiệu.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng tại nhà củavăn phòng công chứng có an toàn không?
📜 Căn cứ pháp lý về hiệu lực văn bản từ chối nhận di sản
Các quy định pháp luật liên quan đến hiệu lực của văn bản từ chối nhận di sản bao gồm:
Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 – Quyền từ chối nhận di sản.
Luật Công chứng 2014, Điều 56 và Điều 57 – Công chứng văn bản liên quan đến thừa kế.
Thông tư 01/2021/TT-BTP – Hướng dẫn nghiệp vụ công chứng, chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan di sản.
Nghị định 23/2015/NĐ-CP – Chứng thực hợp đồng, giao dịch dân sự.
📌 Điều 620 BLDS 2015: “Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản. Việc từ chối phải lập thành văn bản, công chứng hoặc chứng thực, và phải thực hiện trước thời điểm phân chia di sản.”
🧩 Hiệu lực văn bản từ chối nhận di sản là gì?
Hiệu lực văn bản từ chối nhận di sản là giá trị pháp lý xác nhận rằng người thừa kế đã từ chối quyền nhận tài sản theo di sản, được pháp luật công nhận và có thể sử dụng trong thủ tục khai nhận, phân chia hoặc sang tên tài sản thừa kế.
🔹 Các yếu tố xác định hiệu lực
Được lập thành văn bản: Văn bản phải rõ ràng, xác định người thừa kế và di sản từ chối.
Có công chứng hoặc chứng thực hợp pháp: Do tổ chức hành nghề công chứng xác nhận.
Thực hiện trước khi chia di sản hoặc nhận tài sản: Văn bản lập sau khi đã nhận hoặc phân chia sẽ không có hiệu lực pháp lý.
Người lập văn bản có năng lực hành vi dân sự đầy đủ: Không bị hạn chế quyền năng lực hành vi (người chưa thành niên, người mất năng lực…).
🕒 Thời điểm văn bản từ chối nhận di sản có hiệu lực
🔹 1. Sau khi công chứng hoặc chứng thực
Theo Luật Công chứng 2014, hiệu lực chính thức bắt đầu kể từ thời điểm văn bản được công chứng viên ký xác nhận và đóng dấu.
📍 Ví dụ:
Văn bản từ chối nhận di sản lập ngày 10/03/2025
Công chứng viên ký và đóng dấu ngày 12/03/2025
⚡ Hiệu lực pháp lý bắt đầu từ 12/03/2025, ngày ký công chứng.
🔹 2. Trước khi di sản được chia
Văn bản từ chối nhận di sản phải được công chứng trước khi tiến hành phân chia hoặc khai nhận di sản. Nếu văn bản công chứng sau khi chia di sản hoặc sau khi nhận tài sản, văn bản đó không còn hiệu lực.
Người thừa kế lập văn bản từ chối nhận di sản và công chứng ngày 20/04/2025
❌ Văn bản này vô hiệu, không được pháp luật công nhận.
🔹 3. Chỉ có giá trị với phần di sản chưa nhận
Nếu người thừa kế đã nhận một phần di sản, việc lập văn bản từ chối không ảnh hưởng đến phần đã nhận, chỉ áp dụng cho phần chưa nhận.
>>> Xem thêm: Tư vấn miễn phí khi sử dụngdịch vụ sang tên sổ đỏcho giao dịch mua bán nhà đất
🧾 Thủ tục công chứng đảm bảo hiệu lực văn bản
🔹 Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
CCCD/hộ chiếu của người thừa kế
Giấy chứng tử của người để lại di sản
Giấy tờ chứng minh quyền thừa kế
Dự thảo văn bản từ chối nhận di sản
🔹 Bước 2: Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng
Văn phòng công chứng kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ
Xác nhận người thừa kế chưa nhận hoặc phân chia di sản
🔹 Bước 3: Ký và công chứng
Người thừa kế ký trực tiếp văn bản
Công chứng viên đóng dấu, ghi rõ ngày công chứng
📌 Lưu ý: Không được ủy quyền ký thay ý chí cá nhân trong văn bản từ chối nhận di sản.
📘 Ví dụ minh họa thực tế
Tình huống: Ông Nam qua đời để lại căn nhà tại Quận 1 cho ba người con. Người con thứ hai, chị Lan, không muốn nhận phần di sản này.
Chị Lan đến Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ ngày 05/05/2025, lập và công chứng văn bản từ chối nhận di sản.
Ngày 10/05/2025, hai người con còn lại tiến hành khai nhận và phân chia căn nhà.
✅ Kết quả: Văn bản từ chối của chị Lan có hiệu lực, phần di sản của chị Lan được chuyển cho hai người con còn lại.
⚠️ Những trường hợp làm văn bản từ chối nhận di sản mất hiệu lực
Lập sau khi di sản đã chia hoặc nhận → văn bản vô hiệu.
Người lập mất năng lực hành vi dân sự → văn bản không hợp pháp.
Văn bản không công chứng hoặc chứng thực → không có giá trị pháp lý.
Ý chí bị ép buộc, lừa dối → văn bản có thể bị tòa án tuyên vô hiệu.
>>> Xem thêm: Hồ sơ cần chuẩn bị khi thực hiệncông chứng mua bán xe ô tô, xe máy tại Hà Nội
💡 Kinh nghiệm đảm bảo hiệu lực văn bản từ chối nhận di sản
✅ Thực hiện công chứng sớm ngay sau khi người để lại di sản qua đời ✅ Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ chứng minh quyền thừa kế ✅ Không ký văn bản khi đang bị ép buộc ✅ Giữ biên lai và bản gốc văn bản công chứng để làm căn cứ pháp lý
Hiệu lực văn bản từ chối nhận di sản bắt đầu kể từ thời điểm công chứng viên ký xác nhận và phải trước khi phân chia hoặc nhận tài sản. Việc thực hiện đúng thủ tục không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi pháp lý của người thừa kế, mà còn ngăn ngừa tranh chấp di sản.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
