Đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm: Giải quyết thế nào cho đúng luật?
Trong thực tế, tình trạng đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm diễn ra khá phổ biến, nhất là ở các khu vực nông thôn, vùng ven đô. Nhiều hộ gia đình chưa kịp làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) thì đã bị hàng xóm hoặc người khác lấn chiếm, xây dựng công trình trái phép. Vậy khi đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm, người dân phải xử lý ra sao để đúng pháp luật?
📌 Đất chưa có sổ đỏ có được pháp luật bảo vệ không?
Theo Điều 166 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất có quyền: 👉 “Được Nhà nước bảo hộ khi người khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp về đất đai của mình.”
Ngoài ra, Điều 203 Luật Đất đai 2013 cũng quy định:
Người dân không có sổ đỏ nhưng có giấy tờ hợp pháp (giấy tờ mua bán, giấy khai hoang, quyết định giao đất…) thì vẫn được pháp luật bảo vệ khi bị lấn chiếm.
Nếu chưa có giấy tờ, vẫn có thể nộp đơn đề nghị UBND cấp xã xác minh, xác nhận quá trình sử dụng đất ổn định để làm căn cứ giải quyết tranh chấp.
✅ Như vậy, đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm vẫn được pháp luật bảo vệ, nhưng mức độ bảo vệ phụ thuộc vào chứng cứ, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
>>> Xem thêm: Những lợi ích khi sử dụngdịch vụ sổ đỏthay vì tự làm hồ sơ
⚖️ Căn cứ pháp lý liên quan đến đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm
Luật Đất đai 2013 (Điều 12, Điều 166, Điều 203).
Nghị định 91/2019/NĐ-CP: Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 164 – 170): Quy định quyền sở hữu, quyền chiếm hữu, quyền sử dụng tài sản.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015: Trình tự, thủ tục khởi kiện khi xảy ra tranh chấp đất đai.
🚨 Hậu quả khi đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm
Người bị lấn chiếm gặp khó khăn khi làm thủ tục cấp sổ đỏ.
Tranh chấp kéo dài, gây mất đoàn kết trong khu dân cư.
Người lấn chiếm có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng.
>>> Xem thêm: Kinh nghiệm xử lý tranh chấp tài sản bằng thủ tục công chứng thừa kếhợp pháp
🛠️ Cách giải quyết khi đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm
1. Thu thập chứng cứ chứng minh quyền sử dụng đất
Người dân cần chuẩn bị:
Giấy tờ mua bán, chuyển nhượng đất (dù viết tay vẫn có giá trị xem xét).
Biên lai nộp thuế sử dụng đất hàng năm.
Xác nhận của chính quyền địa phương về việc sử dụng đất ổn định, lâu dài.
Nhân chứng (hàng xóm, trưởng thôn) xác nhận quá trình sử dụng đất.
2. Hòa giải tại UBND xã/phường
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, tranh chấp đất đai trước hết phải được hòa giải tại UBND cấp xã. 👉 UBND xã sẽ:
Mời các bên lên làm việc.
Xác minh hồ sơ, giấy tờ.
Lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.
3. Khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện
Nếu hòa giải không thành, người dân có thể:
Khiếu nại lên UBND cấp huyện hoặc Sở Tài nguyên & Môi trường.
Khởi kiện ra Tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu trả lại đất.
>>> Xem thêm: Những tranh chấp thường gặp dolấn chiếm đất đaivà cách giải quyết hòa giải
🏡 Ví dụ minh họa thực tế
📌 Trường hợp 1: Ông A ở Hà Nội khai hoang một mảnh đất từ năm 1995, chưa làm sổ đỏ nhưng có biên lai nộp thuế sử dụng đất. Năm 2023, hàng xóm lấn sang xây tường rào. Ông A nộp đơn lên UBND xã, được xác nhận sử dụng đất ổn định. Sau khi hòa giải không thành, Tòa án tuyên buộc hàng xóm trả lại phần đất đã lấn chiếm.
📌 Trường hợp 2: Gia đình bà B tại TP.HCM mua đất bằng giấy viết tay năm 2000. Khi làm sổ đỏ thì phát hiện người khác đã xây công trình trên một phần đất. Nhờ cung cấp đầy đủ chứng cứ mua bán và biên lai thuế, Tòa án chấp nhận yêu cầu, buộc người lấn chiếm tháo dỡ công trình.
✅ Giải pháp phòng ngừa đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm
Nhanh chóng làm thủ tục cấp sổ đỏ để được pháp luật bảo vệ toàn diện.
Xây dựng ranh giới rõ ràng (cọc, hàng rào) nhưng không lấn sang đất công hoặc đất người khác.
Lưu giữ đầy đủ giấy tờ, biên lai nộp thuế làm căn cứ pháp lý.
Kịp thời tố cáo khi phát hiện có dấu hiệu lấn chiếm.
Đất chưa có sổ đỏ bị lấn chiếm là tình huống phức tạp nhưng hoàn toàn có thể giải quyết nếu người dân thu thập chứng cứ đầy đủ và tuân thủ đúng quy trình pháp luật. Để tránh rủi ro, mỗi hộ gia đình nên sớm làm thủ tục cấp sổ đỏ, đồng thời chủ động bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
