Từ chối công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Trong thực tế, nhiều trường hợp khi đi công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất thì bị từ chối công chứng. Điều này khiến các bên tham gia giao dịch bối rối, không biết nguyên nhân và cách xử lý thế nào. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các căn cứ pháp lý mới nhất, quy định cụ thể của pháp luật, đồng thời đưa ra ví dụ minh họa để người dân dễ hình dung.
1. Căn cứ pháp lý về công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Việc công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2023).
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025).
Bộ luật Dân sự 2015.
Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp.
Theo khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2024, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất bắt buộc phải được công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng mới có giá trị pháp lý.
Điều 5 Luật Công chứng 2014 cũng nêu rõ: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu giao dịch, hợp đồng vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội hoặc không đủ điều kiện theo quy định.
2. Các trường hợp bị từ chối công chứng hợp đồng tặng cho
Công chứng viên sẽ từ chối công chứng hợp đồng tặng cho trong một số trường hợp phổ biến:
2.1. Người tặng cho không có quyền sử dụng đất hợp pháp
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ, sổ hồng) không hợp lệ, đang bị thu hồi, kê biên, hoặc đang thế chấp tại ngân hàng.
Ví dụ: Ông A định tặng cho con trai mảnh đất nhưng mảnh đất đó đang thế chấp ngân hàng. Công chứng viên sẽ từ chối công chứng hợp đồng.
2.2. Người tham gia giao dịch không đủ năng lực hành vi dân sự
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự chỉ có hiệu lực khi chủ thể có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Ví dụ: Bà B bị bệnh mất trí nhớ, không đủ năng lực hành vi nhưng con trai vẫn yêu cầu bà ký hợp đồng tặng cho. Công chứng viên có quyền từ chối.
2.3. Hợp đồng tặng cho có dấu hiệu bị ép buộc, giả tạo
Nếu phát hiện có sự ép buộc, lừa dối hoặc hợp đồng giả tạo nhằm che giấu giao dịch khác, công chứng viên sẽ từ chối công chứng.
2.4. Đất không đủ điều kiện tặng cho theo Luật Đất đai 2024
Đất đang có tranh chấp.
Đất không có giấy chứng nhận hợp lệ.
Đất thuộc diện Nhà nước quản lý, chưa đủ điều kiện cấp sổ đỏ.
Thiếu giấy tờ tùy thân, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân khi tặng cho trong phạm vi gia đình.
>>> Xem thêm: Khám phá ngay Dịch vụ sổ đỏ nhanh chóng, uy tín tại Hà Nội.
3. Quyền và nghĩa vụ của công chứng viên khi từ chối công chứng hợp đồng tặng cho
Theo Điều 7 Luật Công chứng 2014, công chứng viên phải:
Giải thích rõ ràng lý do từ chối công chứng.
Lập văn bản từ chối công chứng nếu người yêu cầu có đề nghị.
Chỉ được từ chối trong các trường hợp thật sự có căn cứ pháp luật.
Nếu công chứng viên từ chối không có cơ sở, người dân có quyền khiếu nại đến Trưởng Văn phòng công chứng hoặc cơ quan quản lý nhà nước về công chứng theo Điều 68 Luật Công chứng 2014.
4. Người dân cần làm gì khi bị từ chối công chứng hợp đồng tặng cho?
Khi gặp tình huống bị từ chối công chứng, người dân có thể:
Xem lại hồ sơ pháp lý của thửa đất: kiểm tra sổ đỏ, tình trạng pháp lý, có tranh chấp hay thế chấp không.
Bổ sung hồ sơ cá nhân còn thiếu: chứng minh thư, sổ hộ khẩu, giấy tờ nhân thân.
Giải quyết tranh chấp (nếu có): chỉ sau khi tranh chấp được giải quyết mới có thể công chứng.
Đổi văn phòng công chứng khác nếu cho rằng việc từ chối là không hợp lý, để được kiểm tra lại.
5. Ví dụ minh họa thực tế về từ chối công chứng hợp đồng tặng cho
Năm 2024, tại Hà Nội, ông C muốn tặng cho con gái thửa đất 120 m². Khi làm thủ tục công chứng, công chứng viên phát hiện thửa đất đang nằm trong danh sách quy hoạch dự án và có tranh chấp ranh giới với hàng xóm. Vì vậy, công chứng viên đã từ chối công chứng hợp đồng tặng cho. Sau đó, ông C phải giải quyết tranh chấp và chờ cơ quan nhà nước làm rõ quy hoạch trước khi có thể tiếp tục thực hiện việc tặng cho.
>>> Xem thêm:
Kết luận
Việc từ chối công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất là một cơ chế nhằm bảo đảm an toàn pháp lý cho các bên tham gia giao dịch. Người dân cần nắm rõ các quy định pháp luật mới nhất, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và kiểm tra tính pháp lý của mảnh đất trước khi đi công chứng. Nếu bị từ chối không đúng quy định, người dân có thể khiếu nại để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
