Góp vốn bằng tiền mặt: những lưu ý quan trọng cần biết
Góp vốn bằng tiền mặt là một hình thức phổ biến trong quá trình thành lập doanh nghiệp, góp vốn bổ sung hoặc chuyển nhượng vốn góp. Tuy nhiên, hình thức này hiện nay bị hạn chế và chịu sự quản lý chặt chẽ của pháp luật. Vậy doanh nghiệp và cá nhân cần lưu ý gì khi thực hiện góp vốn bằng tiền mặt?
>>> Xem thêm: Đừng bỏ qua những điều “hóc búa” trong Hợp đồng góp vốn bằng nhà đất nếu không muốn đối mặt tranh chấp sau này.
1. Cơ sở pháp lý quy định về góp vốn bằng tiền mặt
1.1. Luật Doanh nghiệp và Luật Thuế có liên quan
Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp 2020, các thành viên/cổ đông có thể góp vốn bằng tiền đồng Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng, giá trị quyền sử dụng đất, quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ, bí quyết kỹ thuật hoặc tài sản khác có thể định giá được bằng đồng Việt Nam.
Tuy nhiên, tại Thông tư 09/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định rõ:
“Các doanh nghiệp không được sử dụng tiền mặt (tiền giấy, tiền kim loại) khi thực hiện các giao dịch góp vốn và mua bán, chuyển nhượng phần vốn góp vào doanh nghiệp.”
1.2. Hạn chế sử dụng tiền mặt trong giao dịch góp vốn
Theo Điều 6 Nghị định 222/2013/NĐ-CP:
“Doanh nghiệp không được sử dụng tiền mặt để thanh toán trong các giao dịch góp vốn và mua bán, chuyển nhượng phần vốn góp vào doanh nghiệp.”
Tóm lại: Góp vốn bằng tiền mặt chỉ được chấp nhận trong một số trường hợp đặc biệt (ví dụ: hộ kinh doanh chưa đăng ký doanh nghiệp, giao dịch dân sự ngoài phạm vi điều chỉnh của Nghị định 222), còn lại phải thực hiện qua chuyển khoản ngân hàng.
2. Các trường hợp được và không được góp vốn bằng tiền mặt
2.1. Trường hợp được góp vốn bằng tiền mặt
Góp vốn vào hộ kinh doanh cá thể hoặc cá nhân không thuộc doanh nghiệp.
Góp vốn giữa các cá nhân với nhau ngoài hệ thống doanh nghiệp (ví dụ: hai người cùng đầu tư mở cửa hàng nhỏ, chưa đăng ký doanh nghiệp).
Góp vốn bằng tiền mặt trong khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa nơi chưa có điều kiện thanh toán qua ngân hàng.
2.2. Trường hợp bị cấm góp vốn bằng tiền mặt
Góp vốn thành lập công ty TNHH, công ty cổ phần, doanh nghiệp tư nhân.
Chuyển nhượng phần vốn góp giữa các cổ đông trong công ty.
Bổ sung vốn điều lệ cho doanh nghiệp đã đăng ký hoạt động.
>>> Xem thêm: Sao y chứng thực: Phân biệt và giá trị pháp lý cần biết.
Ví dụ minh họa thực tế: Anh A và chị B cùng thành lập một công ty TNHH hai thành viên. Anh A nộp 500 triệu đồng tiền mặt trực tiếp cho kế toán công ty để góp vốn. Đây là hành vi vi phạm Nghị định 222/2013/NĐ-CP, vì việc góp vốn phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng của công ty.
Nếu thực hiện trái quy định, số vốn đó có thể không được ghi nhận trong hồ sơ pháp lý, dẫn đến mất quyền lợi như chia lợi nhuận, quyền biểu quyết, hoặc cổ phần sở hữu.
3.2. Rủi ro bị xử phạt hành chính
Theo Điều 6 Nghị định 222/2013/NĐ-CP, các hành vi thanh toán bằng tiền mặt có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập.
3.3. Không được trừ thuế hợp lý
Chi phí góp vốn bằng tiền mặt sẽ không được xem là chi phí hợp lý khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp, dẫn đến tăng số thuế phải nộp.
4. Cách thực hiện góp vốn đúng quy định thay thế tiền mặt
4.1. Chuyển khoản qua ngân hàng
Các cá nhân/doanh nghiệp cần mở tài khoản ngân hàng mang tên doanh nghiệp hoặc tổ chức nhận góp vốn. Việc chuyển khoản phải ghi rõ nội dung: “Góp vốn thành lập công ty”, “Chuyển tiền góp vốn của ông A vào Công ty TNHH X”…
4.2. Lưu giữ chứng từ đầy đủ
Giấy nộp tiền/chuyển khoản ngân hàng.
Biên bản xác nhận góp vốn của các bên liên quan.
Giấy xác nhận từ ngân hàng hoặc sao kê tài khoản.
5. Một số lưu ý khác khi góp vốn bằng tiền mặt
5.1. Góp vốn bằng tài sản thay tiền mặt
Trường hợp không thể dùng tiền hoặc chuyển khoản, các bên có thể lựa chọn hình thức góp vốn bằng tài sản (xe, nhà xưởng, máy móc…). Tài sản phải được định giá bởi các tổ chức định giá độc lập nếu không có thỏa thuận khác.
5.2. Góp vốn đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Các khoản góp vốn từ nhà đầu tư nước ngoài cũng phải chuyển khoản qua tài khoản vốn đầu tư tại ngân hàng được phép hoạt động ngoại hối tại Việt Nam, không được nộp tiền mặt.
Góp vốn bằng tiền mặt trong doanh nghiệp tuy tiện lợi nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý và tài chính, nhất là trong bối cảnh pháp luật ngày càng siết chặt quản lý tiền mặt. Việc tuân thủ quy định chuyển khoản ngân hàng không chỉ đảm bảo tính hợp pháp mà còn giúp bảo vệ quyền lợi của người góp vốn. Các doanh nghiệp, cá nhân cần chủ động cập nhật quy định mới nhất để tránh vi phạm không đáng có.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
